1. Regionalne przerwy w dostawie prądu jako ostrzeżenie dla struktury energetycznej przedsiębiorstw
28 kwietnia 2025 roku w godzinach południowych na Półwyspie Iberyjskim doszło do rozległej awarii zasilania. W ciągu kilku sekund większość obszarów Hiszpanii i Portugalii została odcięta od prądu. Według danych hiszpańskiego operatora sieci krajowej, obciążenie sieci spadło w ciągu 5 sekund o ponad 15 GW. Ponad 50 milionów osób zostało dotkniętych skutkami awarii – wstrzymano ruch pociągów dużych prędkości, przerwano produkcję przemysłową, wystąpił chaos w transporcie.
Przyczyny awarii są nadal badane. Europejskie Stowarzyszenie Operatorów Systemów Przesyłowych (ENTSO-E) rozpoczęło analizę zdarzenia i zapowiedziało publikację oficjalnego raportu w ciągu sześciu miesięcy. Operatorzy sieci z Hiszpanii i Portugalii wskazali, że w momencie awarii duży udział energii słonecznej i wiatrowej w miksie energetycznym nie był wystarczająco zbilansowany przez zasoby regulacyjne – co mogło być głównym czynnikiem destabilizującym sieć. W celu ochrony własnej infrastruktury przed efektem domina, francuska sieć automatycznie odcięła połączenie transgraniczne z Hiszpanią, co dodatkowo spotęgowało skalę zdarzenia.
Ostateczne wnioski nie zostały jeszcze ogłoszone, nie ma też dowodów na sabotaż ani atak cybernetyczny. Jednak incydent ten ponownie wywołał w Europie intensywną debatę na temat stabilności sieci przy wysokim udziale odnawialnych źródeł energii. W kręgach przemysłowych i komercyjnych coraz częściej poruszane są kwestie odporności systemów energetycznych oraz gotowości awaryjnej instalacji fotowoltaicznych.
Dla przedsiębiorstw z branż takich jak produkcja, logistyka czy usługi danych – które opierają się na ciągłym zasilaniu – skutki tego nagłego zdarzenia wykraczają daleko poza krótkotrwały brak prądu. Ukryte dotąd ryzyka stają się coraz bardziej widoczne.
Czy zatem przedsiębiorstwa powinny, w obliczu tych zagrożeń, rozważyć budowę własnych alternatywnych systemów energetycznych? Problemy, które wcześniej należały wyłącznie do domeny ekspertów energetycznych, dziś coraz częściej pojawiają się na agendzie decyzyjnej firm.
Źródło wykresu: Red Eléctrica de España (REE), monitorowanie zapotrzebowania na energię elektryczną, 28 kwietnia 2025 r. https://demanda.ree.es
2. Słabości i zagrożenia systemu zużycia energii w przedsiębiorstwach
Do dziś większość firm przemysłowych i komercyjnych pozostaje silnie uzależniona od publicznej sieci elektroenergetycznej. Dopóki nie występują zakłócenia, proces – od podłączenia do sieci po opłacenie rachunku – przebiega sprawnie. Jednak gdy pojawią się problemy z samą siecią, ujawniają się różnorodne ukryte zagrożenia.
Ryzyko przerwy w dostawie prądu
W sektorach takich jak produkcja, logistyka magazynowa czy usługi danych, nagły brak zasilania oznacza zwykle zatrzymanie systemów automatyki, opóźnienia w realizacji zamówień, a nawet straty surowców czy danych. Nawet kilkuminutowa przerwa może prowadzić do utraty całych partii materiału lub nieudanych restartów systemów. Według szacunków Międzynarodowej Agencji Energii (IEA), każda godzina przerwy w dostawie prądu może kosztować firmę produkcyjną 12–25 euro na każdy kilowat obciążenia, a awaria przy ponownym uruchomieniu kluczowych urządzeń może prowadzić do dodatkowych defektów procesowych.
Ryzyko wahań cen energii
Ceny energii elektrycznej często ulegają zmianom pod wpływem pogody, polityki lub zmian strukturalnych w miksie energetycznym. Koszty energii stają się więc niestabilne, a planowanie budżetu traci przewidywalność. Brak własnych, kontrolowalnych źródeł energii sprawia, że firmy mają ograniczone możliwości reagowania na wahania cen i przenoszenia presji kosztowej.
Zgodnie z danymi monitorującymi od Statkraft i Fraunhofer ISE, w 2024 roku różnica między najwyższą a najniższą miesięczną ceną energii elektrycznej dla odbiorców komercyjnych w Niemczech wynosiła średnio 6–9 eurocentów/kWh, a wahania sięgały ±25–35%. Dla przedsiębiorstw o średnim zużyciu energii może to oznaczać odchylenia budżetowe rzędu dziesiątek tysięcy euro rocznie, co dodatkowo utrudnia zarządzanie kosztami i zakupami.
Brak zdolności do regulacji i rezerwowych systemów zasilania
Większość firm nie posiada żadnych mechanizmów rezerwowego zasilania. Kluczowe obciążenia – jak systemy chłodnicze, pomieszczenia czyste czy serwerownie – często nie mają nawet podstawowej tolerancji na błędy. W przypadku zakłócenia w sieci nie ma bufora bezpieczeństwa, a powrót do pracy jest znacząco utrudniony.
Energia – postrzegana dotychczas jako „zasób publiczny” lub „infrastruktura bazowa” – była raczej tematem pobocznym w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Jednak wraz z rosnącą cyfryzacją i rosnącym znaczeniem ciągłości operacyjnej, niezależność i elastyczność energetyczna stają się kluczowymi elementami odporności energetycznej firm.
3. Kluczowa ścieżka budowy odpornego systemu energetycznego dla przedsiębiorstw
Montaż instalacji fotowoltaicznej już dawno przestał być wyzwaniem – tym, czego firmom rzeczywiście brakuje, jest koordynacja systemu i przemyślana strategia.
W warunkach częstych wahań cen energii i nagłych przerw w dostawie prądu, potrzeby energetyczne przedsiębiorstw zmieniły się z „stabilnej dostępności” na „kontrolowalność, możliwość regulacji i przewidywalność”. W praktyce jednak wiele firm nadal traktuje inwestycje energetyczne jak zwykły zakup sprzętu: montują instalację PV, dodają kilka akumulatorów, instalują platformę do monitorowania zużycia. Taki system, choć z pozoru kompletny, często nie jest w stanie sprostać złożonym wymaganiom operacyjnym.
Znaczenie systemu PV jest bezdyskusyjne – ale nie stanowi samodzielnego rozwiązania
Najbardziej oczywistą korzyścią z instalacji PV w firmie jest dzienne zużycie własnej energii i ograniczenie zależności od zakupu energii z sieci. W przedsiębiorstwach o dużym dziennym zapotrzebowaniu można osiągnąć ponad 60% samowystarczalności – co ma ogromne znaczenie w kontekście wysokich cen energii. Jednak PV ma swoje ograniczenia: produkcja zależy od nasłonecznienia, nie można jej regulować ani wykorzystać w nagłych przypadkach. Gdy produkcja i zużycie są rozbieżne – np. w nocy lub podczas pochmurnych dni – wartość systemu znacznie spada.
To oznacza, że sama instalacja PV nie może być fundamentem bezpieczeństwa energetycznego firmy.
Wartość magazynowania energii nie leży w „ilości przechowywanej energii”, lecz w „sposobie jej wykorzystania”
Wiele firm zaczyna dostrzegać znaczenie magazynów energii, ale nadal traktuje je jako zwykłe źródło awaryjne. Tymczasem system magazynowania o wartości strategicznej musi być zaplanowany na podstawie charakterystyki obciążenia, różnic między szczytem a doliną oraz tolerancji na przerwy w zasilaniu: kiedy rozładowywać, jakie odbiorniki zasilać, jaki jest priorytet zabezpieczenia energii – te kwestie muszą być zarządzane poprzez strategię, a nie tylko przez zwiększanie pojemności.
Bez strategii magazyn to tylko pasywny zasób.
System zarządzania energią (EMS) to klucz do nadania systemowi PV + magazyn zdolności operacyjnej
EMS to nie tylko narzędzie do monitorowania efektywności – to centrum dowodzenia całym systemem energetycznym. Na bieżąco monitoruje produkcję PV, zmienność obciążeń i stan magazynów, dynamicznie realizuje rozdział energii, umożliwia automatyczne zarządzanie priorytetami obciążeń, redukcję szczytów i reakcje awaryjne.
System PV + magazyn bez EMS może posiadać funkcję produkcji i przechowywania energii, ale bez mechanizmów oceny, decyzji i zarządzania pozostaje układem biernym.
System energetyczny o rzeczywistej odporności powinien być zaprojektowany od początku z myślą o koordynacji, a nie jako zestaw niezależnych komponentów. „PV + magazyn + EMS” to integracja kompetencji, a nie zbiór funkcji. Aby zbudować długofalową, stabilną strategię energetyczną, firmy muszą przekształcić się z „użytkowników energii” w „zarządzających energią”. Posiadanie systemu, który potrafi aktywnie zarządzać ryzykiem i optymalizować strukturę zgodnie z rytmem działalności, to kluczowa gwarancja stabilności operacyjnej i niezależności energetycznej w zmieniającym się krajobrazie energetycznym.
4. Od projektu do wdrożenia – praktyczne zalecenia dla integracji systemu
Budowa odpornego systemu energetycznego na poziomie przedsiębiorstwa wymaga kompleksowego planowania struktury zużycia, zdolności do zarządzania energią i potencjału rozbudowy. Tylko przy spójnym zaprojektowaniu i strategicznej integracji fotowoltaiki, magazynowania energii i systemu zarządzania energią (EMS), możliwe jest stworzenie systemu, który będzie kontrolowalny, elastyczny i zoptymalizowany.
1. Dobór konfiguracji systemu dostosowany do specyfiki firmy
Firmy różnią się znacząco pod względem charakterystyki zużycia energii, dostępnej przestrzeni, struktury taryfowej i planów rozwoju. Projektowanie systemu powinno uwzględniać te kluczowe parametry i opierać się na indywidualnej analizie, a nie gotowych szablonach.
Przedsiębiorstwa powinny ocenić m.in.:
- Profil obciążenia i wrażliwość kluczowych urządzeń (czy występują nocne lub ciągłe obciążenia, czy dopuszczalne są krótkie przerwy w zasilaniu)
- Dostępna przestrzeń i warunki montażowe (czy dach może pomieścić instalację PV, czy występują zacienienia lub ograniczenia własnościowe)
- Różnice w taryfach szczytowych i dolinowych oraz całkowite roczne zużycie energii (czy istnieje potencjał do redukcji szczytów, czy magazynowanie jest ekonomicznie uzasadnione)
- Plany rozwoju biznesu (czy należy zostawić rezerwę na przyszłą rozbudowę lub zmiany w zapotrzebowaniu)
Te zmienne wspólnie określają priorytety wdrożenia i poziom zaawansowania systemu PV+magazyn+EMS. Przejście od „dopasowania sprzętu” do „dopasowania systemowego” to klucz do skutecznego wdrożenia.
2. Strategia wdrożenia etapowego dla zwiększenia wykonalności
Pełne wdrożenie całego systemu jednorazowo często napotyka na bariery finansowe i technologiczne. Dlatego rekomenduje się strategię stopniowego rozwoju:
- Etap 1: Instalacja systemu PV dla sektora komercyjnego lub przemysłowego, aby w pierwszej kolejności pokryć dzienne zapotrzebowanie i zmniejszyć zależność od zakupu energii z sieci
- Etap 2: Podłączenie magazynu energii w celu wykorzystania funkcji przesuwania obciążeń i zasilania awaryjnego, zwiększając stabilność systemu
- Etap 3: Wdrożenie systemu EMS umożliwiającego rozpoznawanie obciążeń, koordynację PV i magazynu oraz inteligentne zarządzanie energią, co prowadzi do ogólnej poprawy efektywności energetycznej
Taka etapowa ścieżka jest zgodna z postępem technologicznym i zmniejsza ryzyko inwestycyjne na początku projektu. Pozwala również firmom stopniowo przechodzić od „optymalizacji kosztów” do „zwiększenia zdolności zarządzania”.
3. Wybór partnera posiadającego kompetencje integracyjne i zdolność do długofalowego wsparcia
Rzeczywista skuteczność systemu zależy od jakości jego integracji i późniejszego utrzymania.
Przy wyborze partnera firmy powinny zwrócić uwagę, czy:
- Dostarczane są strategie zużycia energii oparte na danych rzeczywistych
- Partner posiada doświadczenie w integracji i uruchomieniu systemów PV, magazynów i EMS w sposób skoordynowany
- Możliwe jest długoterminowe wsparcie operacyjne i optymalizacja systemu
Warto postawić na partnerów z doświadczeniem w realizacji projektów, zdolnością do diagnostyki systemów i sprawdzonymi mechanizmami reagowania – tylko wtedy wdrożony system będzie rzeczywiście sterowalny i wspierający działalność biznesową.
Wraz z przekształcaniem się systemów energetycznych w strategiczne aktywa przedsiębiorstw, sposób wdrażania, logika projektowania i wybór partnera stają się kluczowymi czynnikami decydującymi o zdolnościach energetycznych firmy. Budowa odpornego systemu energetycznego to nie tylko reakcja na ryzyko – to trwały fundament dla stabilnej działalności operacyjnej.
5. Bezpieczeństwo energetyczne stanie się strategicznym fundamentem działalności przedsiębiorstw
Przez długi czas energia w firmach była postrzegana głównie jako infrastruktura lub element kosztowy – dopóki prąd był dostępny i ceny przewidywalne, temat nie wymagał głębszej analizy. Jednak seria wydarzeń z ostatnich lat, a szczególnie masowa awaria zasilania w Hiszpanii i Portugalii w kwietniu 2025 roku, ponownie pokazała, że tradycyjne podejście do energii nie jest już wystarczające wobec nowych struktur ryzyka.
Niestabilność sieci, nieprzewidywalność cen energii oraz wzrost udziału odnawialnych źródeł prowadzą do systemowych wahań, które sprawiają, że energia przestaje być tylko „dostępna”, a zaczyna być firmową kompetencją, którą trzeba aktywnie zarządzać. System PV + magazyn + EMS z możliwością samodzielnego sterowania nie jest już wyłącznie narzędziem do zarządzania zużyciem – staje się wielowymiarowym filarem: obniżania długoterminowych kosztów, zapewnienia ciągłości operacyjnej i spełnienia wymagań ESG.
Obecnie mamy do czynienia z kluczowym momentem, w którym przedsiębiorstwa mogą odbudować swoją zdolność energetyczną. Polityki nadal wspierają rozwój OZE, ceny komponentów są na stabilnym poziomie, a technologie integracyjne są coraz dojrzalsze. Dla firm, które teraz przyjmą rolę „zarządzającego energią”, będzie to nie tylko działanie prewencyjne wobec ryzyka, lecz także strategiczna inwestycja w stabilność i przyszłość działalności operacyjnej.
Od 2008 roku Maysun Solar jest zarówno inwestorem, jak i producentem w branży fotowoltaicznej, oferując bezinwestycyjne rozwiązania solarne dla dachów przemysłowych i komercyjnych. Dzięki 17-letniemu doświadczeniu na rynku europejskim oraz mocy zainstalowanej wynoszącej 1,1 GW, realizujemy w pełni finansowane projekty solarne, umożliwiając firmom monetyzację dachów i obniżenie kosztów energii bez konieczności inwestycji początkowej.Nasze zaawansowane moduły IBC, HJT, TOPCon, a także stacje solarne na balkon zapewniają wysoką wydajność, trwałość i długoterminową niezawodność. Maysun Solar przejmuje na siebie cały proces, obejmujący uzyskanie pozwoleń, instalację oraz konserwację, co gwarantuje płynne i bezpieczne przejście na energię słoneczną, jednocześnie dostarczając stabilne zwroty finansowe.
Referencje:
Red Eléctrica de España (2025). Real-time electricity demand monitoring: 28 April 2025.
https://demanda.ree.es/visiona/peninsula/demandaau/total/2025-04-28
Statkraft and Fraunhofer ISE (2024). Commercial Electricity Price Volatility in Germany: 2024 Market Overview. https://www.energy-charts.info
International Energy Agency (2021). The Value of Electricity Security.
https://www.iea.org/reports/the-value-of-electricity-security
Financial Times (2025). Portugal halts Spanish imports as power prices surge, 29 April.
https://www.ft.com/content/3875c630-215b-490b-a0a8-c6bcf3cfedc6
Reuters (2025). Spain’s power generation nearly back to normal after blackout, 29 April.
https://www.reuters.com/world/europe/spains-power-generation-nearly-back-normal-after-monday-blackout-says-grid-2025-04-29
Może Ci się spodobać: